×

Vetverbranding en ketose… hoe werkt het in je lichaam?

Er zijn tegenwoordig zoveel verschillende manieren om af te vallen dat je door de bomen het bos niet meer ziet. Wat werkt en wat niet?!

Afvallen en diëten, het blijft een veelbesproken onderwerp. Er zijn tegenwoordig zoveel verschillende manieren om af te vallen dat je door de bomen het bos niet meer ziet. Wat werkt en wat niet?! Deze vraag is niet zo eenvoudig te beantwoorden. Het is namelijk erg belangrijk dat jij een nieuwe levensstijl ontwikkelt die vol te houden is. Je wilt tenslotte als resultaat een gezond en vitaal lichaam, naast het behalen en behouden van je streefgewicht.
Een programma waarbij jij je futloos en energieloos voelt, grauw van kleur wordt en er niet meer gezond uitziet, is gedoemd om te mislukken.

Een mooi voorbeeld van een levensstijl die blijvend succes heeft, is de koolhydraatarme levensstijl. Het is geen dieet, maar een levensstijl die resulteert in het veranderen van je stofwisseling en het verbeteren van je vetverbranding.

Wat is vetverbranding?

Vetverbranding, een term die je bij het horen waarschijnlijk erg prettig in de oren klinkt. Maar wat is dat nu, ‘vetverbranding’, en hoe gaat dit in je lichaam?

Vetverbranding is eigenlijk niets meer dan een stofwisselingsproces dat plaatsvindt als we vetten omzetten naar energie. Je kunt vetten (uit je voeding) omzetten naar energie. Maar je kunt ook opgeslagen lichaamsvetten omzetten naar energie. Dit proces wordt geremd door insuline en gestimuleerd door glucagon, maar daarover vertel ik je zo wat meer. Een ander woord voor vetverbranding is ‘lipolyse’.

Bij omzetten van vetten naar energie, zien we eerst een omzetting van vet naar vetzuren en glycerol en dit gebeurt in de lever. Daarna is er via acetyl-CoA een omzetting naar water, koolstofdioxide en energie. Als je lichaam meer energie verbruikt dan er opgenomen wordt, spreken we van een negatieve energiebalans en gaat je lichaam aan vetverbranding doen. Precies waar deze reservevoorraad voor bedoeld is. Als er sprake is van een positieve energiebalans, komt er meer energie binnen dan noodzakelijk is en gaat je lichaam de overtollige energie opslaan, in de vorm van vet.

Wat is ketose?

Ketose is een natuurlijk proces in het lichaam. Dit proces wordt opgestart wanneer er nauwelijks nog koolhydraatreserve is en er weinig koolhydraten ingenomen worden. In combinatie met een verlaagde inname van energie, dus een negatieve energiebalans zorgt dit voor de verbranding van lichaamsvet
Je lichaam heeft een kleine voorraad aan koolhydraten in lever en spieren, dat zit daar in de vorm van glycogeen. Indien nodig kan je lichaam deze reserves aanspreken.

Daardoor ontstaat ketose dus niet metéén als je minder koolhydraten eet. Het proces gaat pas van start als de glycogeenvoorraad afgenomen is, dus ongeveer 3 dagen na het verminderen van de koolhydraatinname. Let op, het gaat om een verlaagde inname van alle koolhydraten, niet alleen suikers.

Om in ketose te raken en lichaamsvet te verbranden zijn dus meerdere factoren belangrijk, namelijk een caloriebeperking (negatieve energiebalans) én een koolhydraatarm voedingspatroon. Je mag niet meer dan 40 gram koolhydraten innemen op een dag, anders ga je uit ketose.

Wat gebeurt er als je in ketose bent?

Als jij je calorie-inname beperkt én koolhydraatarm eet zal je lichaam vetverbranding inschakelen om energie aan te maken. Het vet wordt dan via het bloed vervoerd naar de lever en er volgt een omzetting naar energie, daarbij komt een stofje genaamd ketonen vrij. Vandaar ook de term ‘ketose’.
Tijdens de ketose verandert je lichaam van werkwijze en gebruikt het de vetten die binnenkomen via je voeding en die opgestapeld zitten in je vetcellen als energiebron. Een natuurlijk proces dat vroeger in tijden van schaarste ook regelmatig aangesproken werd. Eigenlijk breng je je lichaam terug naar hoe er in vroegere tijden gegeten werd: veel groenten en wat vlees of vis, en heel erg weinig bewerkte en koolhydraatrijke voedingsmiddelen.

Verschillende wetenschappelijke bronnen geven aan dat een levensstijl waarbij sprake is van ketose (een ketogeen dieet), een positief effect heeft op het omkeren van diabetes type 2 en het verminderen van obesitas en het metabool syndroom.

Wil jij ook je vetten gaan verbranden?

Om dit te realiseren kun je het beste je koolhydraatinname verlagen. Wanneer je lichaam de opgeslagen koolhydraten heeft opgebruikt, zal het automatisch overschakelen naar zijn tweede energieleverancier, namelijk vetten. Zowel de vetten uit je voeding als je lichaamsvet komen in aanmerking. Als je de vetten in je voeding onder controle houdt gaat je lichaam lichaamsvet omzetten naar energie.

Hiervoor worden de vetten in het lichaam aangesproken om energie te leveren, zodat je je goed voelt en energie hebt om bijvoorbeeld te werken, te sporten of je huis op te ruimen. Doordat je bloedsuikerspiegel geen grote pieken en dalen meer heeft vanwege de koolhydraatbeperking ben je langer verzadigd en heb je meer energie.

Wat zijn de effecten van ketose?

De eerste 3 dagen
Allereerst zijn er wat nadelen aan het proces. Zo kan je in de overschakeling de eerste dagen last hebben van een slap gevoel, hoofdpijn en/of honger. Deze verdwijnen meestal spontaan wanneer je daadwerkelijk in ketose bent. Het zijn dus eigenlijk geen bijwerkingen van ketose, maar wel van de omschakeling van de stofwisseling in je lichaam.

Deze bijwerkingen kunnen voorkomen:

  • Hoofdpijn
  • Vermoeidheid
  • Honger
  • Slecht slapen
  • Slecht ruikende adem (ketonen ruiken een beetje naar aceton)
  • Spierkrampen

Deze meeste van deze bijwerkingen zijn slechts tijdelijk en makkelijk te verklaren. Gelukkig verdwijnen deze klachten vaak na 3 dagen wanneer de ketose bereikt is. Voor persoonlijke adviezen tijdens de ketose kun je terecht bij je bij ons terecht.

Dit helpt je vast al op weg:

  • Drink voldoende water, minimaal 2 liter per dag
  • Zorg voor voldoende zoutinname, bijvoorbeeld door middel van een kop (PS. food & lifestyle) bouillon
  • Een extra PS. food & lifestyle AcidoFit (mineralensupplement)
  • Eet voldoende vezels (2 keer per dag groenten, bij de lunch én het diner)

Keto-acidose

Nu en dan lees je iets negatiefs over ketose. Ik vind het belangrijk om hier even bij stil te staan. Vaak is er verwarring tussen ketose en keto-acidose. Zoals eerder in dit artikel beloofd, zal ik uitleg geven over insuline. Insuline is een hormoon (aangemaakt in de alvleesklier), dat ervoor zorgt dat suiker uit je bloedbaan je cellen kan bereiken om daar energie aan te leveren. Insuline remt de afbraak van vet en stimuleert zelfs de opslag van vet. Bij diabetes type 1 is er geen productie van insuline meer in het lichaam. Dus de suikers blijven in de bloedbaan zitten omdat er geen insuline is om ze naar de cellen te vervoeren. Bovendien ziet je lichaam de noodzaak om voortdurend vetten te verbranden omdat er geen suiker in de cellen komt. Hierdoor wordt een overmaat aan ketonen gemaakt. En het lichaam beschikt door de diabetes niet over regulerende mechanismen om dit weer op te lossen. Dan ontstaat keto-acidose.

Keto-acidose is dus een ernstige aandoening die ontstaat als gevolg van een opstapeling van ketonen. Deze aandoening komt enkel voor in gevallen van ongecontroleerde diabetes type 1 en in enkele zeldzame gevallen bij diabetes type 2. Het heeft alles te maken met het onvermogen om insuline aan te maken. Voor alle duidelijkheid: een ketogeen dieet leidt wel tot ketose, maar niet tot keto-acidose. Diabetes kan wel keto-acidose veroorzaken.

Positieve effecten van ketose

Na een dag of drie koolhydraatarm eten is de suikervoorraad in je lichaam opgebruikt en raak je in ketose. Dit zijn de positieve effecten van ketose:

  • Minder honger
  • Minder zin in zoet
  • Energiek gevoel
  • Verbetering van je lichaamscontouren
  • Afname van je vetreserve
  • Gevoeligheid van lichaamscellen voor insuline herstelt:

Wanneer de gevoeligheid van je cellen voor insuline verbetert, hoeft je lichaam niet zo veel insuline (hormoon) aan te maken. Er is dus ook een kleinere hoeveelheid insuline aanwezig in je bloedbaan. Dat is positief bij afvallen, want insuline is het hormoon dat ervoor zorgt dat suikers van de bloedbaan in je cellen terechtkomen. Als er veel insuline is, wordt er dus ook voortdurend suiker naar je cellen vervoerd. Insuline stimuleert vetopslag en remt vetafbraak. Net wat je niet wil, nu je wil afvallen.

Een ketogeen dieet heeft dus veel voordelen. Uit wetenschappelijk onderzoek blijkt dat een koolhydraatarm/ketogeen dieet diabetes type 2 kan omkeren en de ziekte kan genezen. Er is ook een positief effect vastgesteld voor het metabool syndroom en zelfs bij epilepsie bij kinderen.

Bronnen:

©2021 NewDiet Care